گردشگری مذهبی در گیلان ؛ پیوند معنویت ، فرهنگ و توسعه زیرساخت ها

به قلم : سید مهدی معصومی 

استان گیلان با وجود قریب به یکهزار امامزاده و بقاع متبرک، یکی از مهم ‌ترین کانون‌ های گردشگری مذهبی کشور محسوب می ‌شود. این اماکن مقدس علاوه بر جایگاه والا در باورهای دینی مردم،  ظرفیتی ارزشمند برای معرفی تاریخ ، فرهنگ و هویت معنوی این دیار قلمداد می شوند. توجه به این جاذبه ‌ها علاوه بر پاسخگویی به نیازهای معنوی گردشگران ، می تواند زمینه‌ ای برای ارتقای سطح معرفتی آنان و ایجاد پیوندی عمیق ‌تر میان زیارت ، فرهنگ و تاریخ باشد.

گردشگری مذهبی گیلان که به نظر در مسیر تعالی کمی عقب مانده ، در صورت توجه و اولویت گذاری می تواند فرصتی برای جذب سرمایه ‌گذاری در عرصه زیرساخت نیز باشد ؛ چنانکه با اهمیت دادن به این رویکرد، می توان گردشگری مذهبی را به بستری پایدار برای توسعه فرهنگی و اقتصادی استان تبدیل کرد.

از سوی دیگر گردشگری مذهبی در گیلان بستری مطمئن برای شناخت لایه‌ های مختلف میراث فرهنگی این استان است و از معماری اماکن تاریخی و آیین‌ های دینی مردمان گرفته تا پیوند آن با میراث ملموس و ناملموس همچون فولکلور ، هنرهای دستی و آیین‌ های سنتی را می توان در آن جست و جو کرد.

چنین ظرفیتی می‌تواند الگویی از گردشگری فرهنگی- مذهبی منسجم را ارائه دهد که ضمن جذب گردشگران داخلی و خارجی ، جایگاه گیلان را در نقشه گردشگری کشور تثبیت کند.

برای تحقق این امر ضرورت ورود دستگاه‌ های متولی بیش از پیش احساس می‌شود ؛ چنانکه سازمان تبلیغات اسلامی ، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و به‌ ویژه سازمان اوقاف و امور خیریه باید با هم‌ افزایی و هماهنگی بیشتر در زمینه معرفی، ترویج و مدیریت صحیح این جاذبه‌ ها گام‌ های مؤثر بردارند.

برنامه‌ ریزی‌ های منسجم ، تولید محتوای فرهنگی متناسب با نسل جوان و استفاده از ظرفیت‌ های رسانه ‌ای می‌ تواند نقش بسزایی در ارتقای سطح آگاهی عمومی و افزایش جذابیت این اماکن برای گردشگران ایفا کند.

همچنین نقش تشکل‌ های مردم ‌نهاد و گروه‌ های مردمی در پاسداشت ، معرفی و ارج نهادن به جاذبه‌ های مذهبی غیرقابل انکار است.

حضور این تشکل‌ها در قالب برنامه‌ های فرهنگی، مراسم معنوی و فعالیت‌های داوطلبانه می‌تواند به ایجاد تعلق اجتماعی و تقویت هویت دینی و فرهنگی در کنار توسعه گردشگری کمک بسیار نماید.

در نهایت ؛ تلفیق ظرفیت‌ های معنوی بقاع متبرک با میراث فرهنگی و طبیعی گیلان و بهره‌ گیری از همکاری نهادهای متولی و مشارکت مردمی، می‌تواند چشم‌ اندازی روشن برای توسعه پایدار گردشگری مذهبی در این استان رقم بزند ؛ چشم‌ اندازی که در آن معنویت و فرهنگ در کنار هم ، سیمای اصیل و الهام‌ بخش گیلان را به گردشگران معرفی خواهد کرد.